Ερχόμαστε
από μια σκοτεινή άβυσσο· καταλήγουμε
σε μια σκοτεινή άβυσσο· το μεταξύ φωτεινό
διάστημα το λέμε Ζωή.
Ευτύς ως
γεννηθούμε, αρχίζει κι η επιστροφή·
ταυτόχρονα με το ξεκίνημα κι ο γυρισμός·
κάθε στιγμή πεθαίνουμε. Γι' αυτό πολλοί
διαλάλησαν: Σκοπός της ζωής είναι
ο θάνατος.
ο θάνατος.
Μα κι ευτύς
ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η προσπάθεια
να δημιουργήσουμε, να συνθέσουμε, να
κάμουμε την ύλη ζωή· κάθε στιγμή
γεννιούμαστε. Γι' αυτό πολλοί διαλάλησαν:
Σκοπός της εφήμερης ζωής είναι η αθανασία.
Στα πρόσκαιρα
ζωντανά σώματα τα δυο τούτα ρέματα
παλεύουν: α) ο ανήφορος, προς τη σύνθεση,
προς τη ζωή, προς την αθανασία· β) ο
κατήφορος, προς την αποσύνθεση, προς
την ύλη, προς το θάνατο.
Και τα δυο
ρέματα πηγάζουν από τα έγκατα της
αρχέγονης ουσίας. Στην αρχή η ζωή
ξαφνιάζει· σαν παράνομη φαίνεται, σαν
παρά φύση, σαν εφήμερη αντίδραση στις
σκοτεινές αιώνιες πηγές· μα βαθύτερα
νιώθουμε: η Ζωή είναι κι αυτή άναρχη,
ακατάλυτη φόρα το Σύμπαντου.
Αλλιώς,
πούθε η περανθρώπινη δύναμη που μας
σφεντονίζει από το αγέννητο στο γεννητό
και μας γκαρδιώνει – φυτά, ζώα, ανθρώπους
– στον αγώνα; Και τα δυο αντίδρομα ρέματα
είναι άγια.
Χρέος μας
λοιπόν να συλλάβουμε τ' όραμα που χωράει
κι εναρμονίζει τις δυο τεράστιες τούτες
άναρχες, ακατάλυτες ορμές· και με τ'
όραμα τούτο να ρυθμίσουμε το στοχασμό
μας και την πράξη.
* από την Ασκητική
SALVATORES DEI
(έκδοση 2007, από τις Εκδόσεις Καζαντζάκη)
Νίκος Καζαντζάκης
1883-1957
Σχόλια