στο τελευταίο βαγόνι: Μανόλης Αναγνωστάκης

 

Θεσσαλονίκη, Μέρες τοῦ 1969 μ.Χ.

Στὴν ὁδὸ Αἰγύπτου -πρώτη πάροδος δεξιά!

Τώρα ὑψώνεται τὸ μέγαρο τῆς Τράπεζας Συναλλαγῶν

Τουριστικὰ γραφεῖα καὶ πρακτορεῖα μεταναστεύσεως.

Καὶ τὰ παιδάκια δὲν μποροῦνε πιὰ νὰ παίξουνε ἀπὸ

            τὰ τόσα τροχοφόρα ποὺ περνοῦνε.

Ἄλλωστε τὰ παιδιὰ μεγάλωσαν, ὁ καιρὸς ἐκεῖνος πέρασε ποὺ ξέρατε

Τώρα πιὰ δὲ γελοῦν, δὲν ψιθυρίζουν μυστικά, δὲν ἐμπιστεύονται,

Ὅσα ἐπιζήσαν, ἐννοεῖται, γιατὶ ᾔρθανε βαριὲς ἀρρώστιες ἀπὸ τότε

Πλημμύρες, καταποντισμοί, σεισμοί, θωρακισμένοι στρατιῶτες,

Θυμοῦνται τὰ λόγια τοῦ πατέρα: ἐσὺ θὰ γνωρίσεις καλύτερες μέρες

Δὲν ἔχει σημασία τελικὰ ἂν δὲν τὶς γνώρισαν, λένε τὸ μάθημα

            οἱ ἴδιοι στὰ παιδιά τους

Ἐλπίζοντας πάντοτε πὼς κάποτε θὰ σταματήσει ἡ ἁλυσίδα

Ἴσως στὰ παιδιὰ τῶν παιδιῶν τους ἣ στὰ παιδιὰ τῶν παιδιῶν

            τῶν παιδιῶν τους.

Πρὸς τὸ παρόν, στὸν παλιὸ δρόμο ποὺ λέγαμε, ὑψώνεται

            ἡ Τράπεζα Συναλλαγῶν

- ἐγὼ συναλλάσσομαι, ἐσὺ συναλλάσσεσαι, αὐτὸς συναλλάσσεται-

Τουριστικὰ γραφεῖα καὶ πρακτορεῖα μεταναστεύσεως

-ἐμεῖς μεταναστεύουμε, ἐσεῖς μεταναστεύετε, αὐτοὶ μεταναστεύουν-

Ὅπου καὶ νὰ ταξιδέψω ἡ Ἑλλάδα μὲ πληγώνει, ἔλεγε κι ὁ Ποιητὴς

Ἡ Ἑλλάδα μὲ τὰ ὡραῖα νησιά, τὰ ὡραῖα γραφεῖα,

            τὶς ὡραῖες ἐκκλησιὲς

Ἡ Ἑλλὰς τῶν Ἑλλήνων.

Ποιητική

-Προδίδετε πάλι τὴν Ποίηση, θὰ μοῦ πεῖς,

Τὴν ἱερότερη ἐκδήλωση τοῦ Ἀνθρώπου

Τὴ χρησιμοποιεῖτε πάλι ὡς μέσον, ὑποζύγιον

Τῶν σκοτεινῶν ἐπιδιώξεών σας

Ἐν πλήρει γνώσει τῆς ζημιᾶς ποὺ προκαλεῖτε

Μὲ τὸ παράδειγμά σας στοὺς νεωτέρους.

-Τὸ τί δὲν πρόδωσες ἐσὺ νὰ μοῦ πεῖς

Ἐσὺ κι οἱ ὅμοιοί σου, χρόνια καὶ χρόνια,

Ἕνα πρὸς ἕνα τὰ ὑπάρχοντά σας ξεπουλώντας

Στὶς διεθνεῖς ἀγορὲς καὶ τὰ λαϊκὰ παζάρια

Καὶ μείνατε χωρὶς μάτια γιὰ νὰ βλέπετε, χωρὶς ἀφτιὰ

Ν᾿ ἀκοῦτε, μὲ σφραγισμένα στόματα καὶ δὲ μιλᾶτε.

Γιὰ ποιὰ ἀνθρώπινα ἱερὰ μᾶς ἐγκαλεῖτε;

Ξέρω: κηρύγματα καὶ ρητορεῖες πάλι, θὰ πεῖς.

Ἔ ναὶ λοιπόν! Κηρύγματα καὶ ρητορεῖες.

Σὰν πρόκες πρέπει νὰ καρφώνονται οἱ λέξεις

Νὰ μὴν τὶς παίρνει ὁ ἄνεμος.

Οἱ στίχοι αὐτοί

Οἱ στίχοι αὐτοὶ μπορεῖ καὶ νά ῾ναι οἱ τελευταῖοι

οἱ τελευταῖοι στοὺς τελευταίους ποὺ θὰ γραφτοῦν

Γιατί οἱ μελλούμενοι ποιητὲς δὲ ζοῦνε πιὰ

αὐτοὶ ποὺ θὰ μιλούσανε πεθάναν ὅλοι νέοι

Τὰ θλιβερὰ τραγούδια τους γενήκανε πουλιὰ

σὲ κάποιον ἄλλον οὐρανὸ ποὺ λάμπει ξένος ἥλιος

Γενῆκαν ἄγριοι ποταμοὶ καὶ τρέχουνε στὴ θάλασσα

καὶ τὰ νερά τους δὲν μπορεῖς νὰ ξεχωρίσεις

Στὰ θλιβερὰ τραγούδια τους φύτρωσε ἕνας λωτὸς

νὰ γεννηθοῦμε στὸ χυμό του ἐμεῖς πιὸ νέοι.

Ἐπίλογος

Κι ὄχι αὐταπάτες προπαντός.

Τὸ πολὺ πολὺ νὰ τοὺς ἐκλάβεις σὰ δυὸ θαμποὺς

προβολεῖς μὲς στὴν ὁμίχλη

Σὰν ἕνα δελτάριο σὲ φίλους ποὺ λείπουν

μὲ τὴ μοναδικὴ λέξη: ζῶ.

«Γιατὶ» ὅπως πολὺ σωστὰ εἶπε κάποτε κι ὁ φίλος μου ὁ Τίτος,

«κανένας στίχος σήμερα δὲν κινητοποιεῖ τὶς μᾶζες
κανένας στίχος σήμερα δὲν ἀνατρέπει καθεστῶτα.»

Ἔστω.

Ἀνάπηρος, δεῖξε τὰ χέρια σου. Κρῖνε γιὰ νὰ κριθεῖς.

Μανόλης Αναγνωστάκης

1925-2005